Bài trí nhà thờ họ đúng cách

Nhà thờ họ hay từ đường là ngôi nhà dành riêng cho việc thờ cúng tổ tiên của một dòng họ hoặc từ chi trong họ tính theo phụ hệ. Vì vậy, nhà thờ họ có tính tâm linh rất lớn, cần được đặc biệt chú ý khi bài trí, sắp xếp.

Chức năng của nhà thờ họ

Nhà thờ họ phổ biến trong văn hóa người Việt khu vực đồng bằng và trung du Bắc, Trung Bộ. Mỗi dòng họ đều có 1 nhà thờ họ, là nơi con cháu tập trung về mỗi dịp giỗ chạp hoặc ngày lễ tết. Đây là là nơi lưu giữ gia phả, văn tự cổ, sắc phong, thương thờ, bài vị, di tích của tổ tiên cùng những điển tích về dòng họ.

Kiến trúc nhà thờ họ

Không gian nhà thờ họ cần đảm bảo sự rộng rãi, trang nghiêm

Nhà thờ họ được xây dựng với quy mô và kiến trúc tùy thuộc vào khả năng tài chính và đóng góp của các thành viên trong dòng họ, cũng như những yêu cầu về việc thờ cúng của các thành viên trong họ.

Nhà thờ họ thường được xây dựng riêng biệt ở 1 mảnh đất của dòng họ hoặc của trưởng họ. Tuy nhiên tùy vào từng điều kiện kinh tế của từng dòng họ, một số nhà thờ có thể kết hợp vừa để thờ, vừa để ở. Với những nhà thờ họ kiểu này thì việc thờ cúng tổ tiên được bố trí ở gian giữa, chỗ ở sẽ được bố trí hai bên gian hồi.

Bố trí Nội thất bên trong nhà thờ họ

Nội thất trong nhà thờ họ rất quan trọng, bao gồm bàn án gian thờ, mẫu hoành phi – câu đối tới các đồ thờ cúng khác như: ngai bát hương, khay chén thờ,…

+ Bàn thờ tổ

Bàn thờ Tổ cần được bài trí hợp lý, có thứ tự

Khác với bàn thờ gia tiên thông thường của mỗi gia đình thì bàn thờ dòng họ, tổ tiên được dùng án gian thờ đại từ đường. Án gian thờ có kích thước lớn, trạm khắc kỹ lưỡng, sang trọng, được đặt ở giữa khu vực thờ.

Bên trên án gian thờ được sắp xếp các loại đồ thờ cúng như ngai thờ, ỷ thờ bậc cao nhất tiếp theo là ảnh thờ, bộ thay chén thờ,… trên mặt bàn có 2 chiếc mâm đựng cỗ, và hương hoa ngày giỗ, lễ, Tết. Phía trước bàn có màn đỏ che bát đĩa, mâm thau, sắp xếp dưới gầm.

• Ngoài bàn thờ chính thì còn các loại bàn thờ phụ thờ Chi, vọng, bàn thờ Bà Cô Ông Mãnh, bàn thờ cho Người mới mất,…
• Hương án hay chấp tải cỡ lớn
• Bát hương lớn bằng sứ hoặc bằng đồng, ở giữa có trụ để đặt hương vòng
• Hai bên để đôi đèn thờ, nến thờ hoặc đôi hạc

+ Hoành phi – câu đối

Trong nhà thờ họ đều treo một tấm gỗ ngang trước cửa bàn thờ được gọi là bức hoành phi, bức đại tự hay cuốn thư. Trên bức hoành phi được khắc 3,4 chữ Nho hoặc chữ Hán. Hoành phi có ý nghĩa như sự tưởng nhớ của con cháu đến thế hệ đi trước, đồng thời thể hiện nét đẹp gia phong của dòng họ, cầu mong gia tiên phù hộ  cho cuộc sống an yên, thịnh vượng.

Câu đối được treo ở hai cột phía trước bàn thờ và treo tường sát phía bên trong sát tường phía 2 bên của ngai thờ.

Án gian thờ, bàn thờ, hoành phi - câu đối hay bất kỳ đồ thờ phong thủy nào cũng phải được làm từ những loại gỗ tốt, bền và có mùi hương tự nhiên như gỗ Mít, gỗ Vàng tâm và được sơn son thếp vàng, thếp bạc, chữ sơn đỏ, vàng hoặc cấn ốc, cấn xà cừ, khảm trai. Tránh làm bằng những loại gỗ kém chất lượng, vừa không bền, không đẹp lại ảnh hưởng đến ý nghĩa tâm linh.