Bàn thờ vọng cho những người xa quê

Chắc hẳn ai cũng biết về tục “Vọng bái”, nghĩa là vái lạy từ xa. Bàn thờ vọng là loại bàn thờ gia tiên mà những người sống xa quê hương, không phải lúc nào cũng có thể về nhà lập nên để thờ cúng tổ tiên. Trước đây, chủ yếu là nền nông nghiệp tự cung tự cấp, người dân sinh ra, lớn lên và lập nghiệp trên chính quê cha đất tổ, không thường có người đi xa, hay gọi là “biệt quán, ly hương”. Vì vậy, lập bàn thờ vọng chỉ là hiện tượng cá biệt, không phổ biến và được nhắc đến nhiều như hiện nay. 

 

 

Bàn thờ vọng

 

Trong thời phong kiến, khi triều đình có những điển lễ lớn, tất cả quân thần đều tập trung trước sân rồng cúng bái, thì các quan ở tỉnh hay vùng biên ải xa xôi cũng phải lập hương án hướng về kinh thành, quỳ lạy Thiên tử. Đây chính là nguồn gốc của phong tục “vọng bái”, khi ông bà, cha mẹ mất, con cháu ở xa quê không thể hoặc chưa kịp về đưa tiễn cũng lập hương án thờ vọng về quê nhà tương tự. Hiện nay bàn thờ vọng được biết đến với ý nghĩa rộng hơn, dành cho con cháu ở xa quê hương lập bàn thờ vọng để thờ cúng, tưởng nhớ ông bà tiên tổ chứ không chỉ sử dụng khi người thân mất mà không thể về kịp. Tuy nhiên điều nà không có nghĩa là ai cũng nên lạm dụng ý nghĩa của bàn thờ vọng. Bởi văn hóa dân tộc Việt luôn coi chữ Hiếu là truyền thống tốt đẹp, không nên vì lập bàn thờ vọng rồi mà viện cớ không về quê, được thấy con cháu sum vầy, nhớ về cội nguồn vẫn là điều mong ước nhất của ông bà cha mẹ.